ISVW podcast

 

De ISVW podcast: Bart Geeraedts gaat elke aflevering het gesprek aan met één van onze topdocenten en -auteurs. Er komt een breed palet aan filosofie tevoorschijn, van oost naar west, van persoonlijk tot professional. Abonneer je vandaag nog via Apple, Google, Soundcloud of Spotify!



Aflevering 89:
Suzanne Roes over De politiek van vruchtbaarheid

Bart Geeraedts heeft een gesprek met Suzanne Roes over haar boek De politiek van vruchtbaarheid. Steeds meer mensen willen geen kinderen: uit klimaatoverwegingen, door ongelijkheid of gewoon vanwege een ander levensplan. Maar als zij hun arts om sterilisatie vragen, wordt hun verzoek vaak afgewezen. Wie een persoonlijke beslissing wil nemen over ouderschap, krijgt te maken met de politiek van vruchtbaarheid. Wie mogen er kinderen krijgen? Wie moeten er kinderen krijgen? En wie vooral niet?

Het boek De politiek van de vruchtbaarheid is uitgegeven bij ISVW Uitgevers.

 


Aflevering 88:
Karin Braamhorst over iconen

Karin Braamhorst schreef het prachtige boek Iconische iconen. In deze aflevering vertelt ze hoe diep verankerd deze kunstvorm is in de Russische cultuur, maar ook in die van Ethiopië. Contemplatie voor een icoon is een manier om in direct contact met God te komen. Een podcast vol kleurrijke verhalen, bijvoorbeeld over de relatie tussen diepgelovige kluizenaars en iconen, over Bob Marley en over de geur van heiligheid.

Het boek Iconische iconen is uitgegeven bij ISVW Uitgevers.

 


Aflevering 87:
Jan Bransen over zijn boek En nu?

We stapelen crisis op crisis, de mens lijkt een bedreigde diersoort te worden. Hoogste tijd daar wat aan te doen, en wel door anders te denken. Bransen stelt elf mentaliteitsveranderingen voor. De belangrijkste is de transformatie van heerser tot debutant. Het is tijd om onwetendheid als intellectuele deugd te omarmen.

Het boek En nu? De mens als bedreigde diersoort is uitgegeven bij ISVW Uitgevers.


Aflevering 86:
Maarten van Buuren over Nietzsche en de dionysische chaos

Wat is dionysische chaos? Waarom is die verbonden met gevaar en verlies? Wat valt erbij te winnen? Maarten van Buuren is emeritus hoogleraar moderne Franse letterkunde aan de Universiteit Utrecht maar ook een begenadigd vertaler van Spinoza en Nietzsche. Van de laatste vertaalde hij Jenseits von Gut und Böse voor Boom Filosofie. Het gevaar jezelf te verliezen was overigens letterlijk aanwezig in het leven van Van Buuren. Over zijn bijna fatale afloop van een ketamine-experiment, vertelde hij in de podcast Echt Gebeurd. In het weekend van 27 en 28 april geeft Maarten van Buuren samen met Arnold Heumakers en Joep Dohmen het filosofieweekend Nietzsche: dionysische chaos.

Dit cursusweekend wordt gehouden tijdens de Maand van de filosofie. Het thema van de Maand van de Filosofie is dit jaar chaos.


Aflevering 85:
Jan Flameling over Levinas

Jan Flameling vertelt over de Franse filosoof Emmanuel Levinas (1906-1995). Volgens Levinas is het leven gericht op genieting, maar juist daarom moet je iets doen aan het lijden van de ander. Ons bestaan is namelijk altijd verbonden met dat van anderen. Het gelaat van de ander doet een appèl op ons, het wijst ons op onze verantwoordelijkheid ten opzichte van diegenen die kwetsbaar zijn. Levinas vertelt niet wat we moeten doen, maar wel dat we iets moeten doen. Van 12 t/m 16 augustus geeft Jan Flameling de Summerschool: Een kennismaking met Levinas.


Aflevering 84:
Florian Jacobs over Oekraïne

Florian Jacobs is uitgever van de ISVW uitgeverij. Aan het eind van 2023 maakte hij een reis naar Oekraïne op uitnodiging van PEN Ukraine. Dat deed hij samen met drie andere auteurs, Manon Uphoff, Lisa Weeda en Jaap Scholten. Zij bezochten er plaatsen die zware littekens dragen van de oorlog met Rusland. Maar ook plaatsen die de hoop op een vrijere toekomst levend houden. Een gesprek.


Aflevering 83:
Bas Nabers over het leven als reis

Op 20 januari start Bas Nabers’ basiscursus Het leven als reis. Filosofie kan met begrippen inzicht geven in het leven, tegelijkertijd moet je de filosofie altijd blijven toetsen aan datzelfde leven. Aristoteles vergeleek filosofie met navigatiekunst: tijdens je levensweg zul je je telkens moeten blijven afstemmen op de gegeven situatie, de filosofie kan daar handvatten bij bieden.


Aflevering 82:
Michel Dijkstra en Lucas den Boer over oosterse levenskunst: De Boeddha

De uitdrukking Tienduizend poorten komt uit het Chinese Boeddhisme en wil zeggen dat er oneindig veel wegen zijn om het pad van de levenskunst te volgen. In de basiscursus oosterse levenskunst gidsen Michel Dijkstra en Lucas den Boer je daarom langs de hoogtepunten van de Chinese, Indiase en Japanse levenskunstfilosofie. In de podcast zoomen ze in op het eerste weekend van de cursus: De Boeddha: een weg van verstilling.

De cursus Tienduizend poorten: oosterse levenskunst start op zaterdag 27 januari 2024.


Aflevering 81:
Floris Leest en Gerard Boter over stoïcisme

Bart Geeraedts heeft een prettig gesprek met Floris Leest en Gerard Boter. Zij schreven het boek Leven als stoïcijn. Of niet? De stoïcijnse filosofie is ongekend populair in Nederland. Ze is dankzij haar heldere wijsheden een welkom toevluchtsoord voor wie een levensfilosofie zoekt. Maar heeft deze antieke filosofie wel echt wat te bieden aan ons eenentwintigste-eeuwers? In gesprek met elkaar onderzoeken classicus Gerard Boter en ervaringsstoïcijn Floris Leest de zin en onzin van de stoïcijnse filosofie. Kunnen we een filosofie die slavernij zag als een fact of life als leidraad hanteren? Hoe pak je mondiale vraagstukken aan vanuit een individualistische filosofie? Werkt een kalme houding altijd of mag je ook weleens flink boos worden?


Aflevering 80:
Ieva Rocena en Ed Weijers over Filosoferen met kinderen en jongeren

Bart Geeraedts in gesprek met Ed Weijers en Ieva Rocena. Zij vertellen over de opleiding Filosoferen met kinderen en jongeren. Hoe leer je kinderen in gesprek met elkaar kritisch naar hun eigen vooronderstellingen en die van anderen te kijken?
Door veel in de praktijk te oefenen tijdens de opleiding help je kinderen een routine opbouwen van leren luisteren en kritisch en fantasievol nadenken. Dat heeft een positief effect op hun zelfvertrouwen.
Ieder kind heeft zijn eigen manier van nadenken. Het ene kind is een precieze denker, het andere legt veel verbanden, weer een ander analyseert en onderscheidt, die denkkracht van de groep kun je gebruiken om een onderwerp beter te begrijpen.

Ed Weijers en Ieva Rocena geven samen met Lies Pycke de beroepsopleiding Filosoferen met kinderen en jongeren aan de ISVW.
De opleiding Filosofie met kinderen en jongeren gaat van start op 3 februari 2024. Kijk voor meer info hier.


Aflevering 79:
Carolien van Welij over wat filosofie met mensen doet

Filosoof en neerlandicus Carolien van Welij interviewde voor haar boek Wat denken doet meer dan honderd mensen over de betekenis van filosofie voor hun leven. Ze vroeg aan kunstenaars, dichters en wetenschappers over een moment waarop filosofie hun leven veranderde. Een rouwproces, scheiding, onvervulde kinderwens, identiteitscrisis, depressie: in momenten van grote of kleine nood kwamen zij op hun pad een filosoof tegen. Die ontmoeting bracht troost, verzoening of moed. De interviews zijn eerder verschenen in Filosofie Magazine. Foto @Lucy Lambriex


Aflevering 78:
Dries Boele over filosofie en levenskunst. Het zelf en de ander

Bart Geeraedts gaat tijdens de open dag op de ISVW in gesprek met Dries Boele over filosofie en levenskunst: het zelf en de ander. Levenskunst gaat over de zorg voor zichzelf. Maar wat verstaan we eigenlijk onder dat ‘zelf’? En wat betekent ‘trouw zijn aan jezelf’? Daarnaast heb je ook altijd te maken met de ander, gewild of ongewild. De ander is geliefd en gehaat, soms onbegrijpelijk, maar onontbeerlijk. Wat is de rol van die ander in je leven? Foto @Valerie Granberg

Van 3 t/m 7 januari 2024 zal Dries Boele de cursusweek: Filosofie en levenskunst: het zelf en de ander verzorgen bij de ISVW.


Aflevering 77:
Roel Meijvis over Camus

Bart Geeraedts schuift aan bij Roel Meijvis, filosoof, schrijver, theatermaker en Camus-kenner. Zijn boek De glimlach van de aarde. Het voelende denken van Albert Camus, verscheen bij ISVW Uitgevers. Meijvis vertelt in deze podcast over de grote thema’s in Camus’ werk en legt uit wat het voelende denken precies betekent. Sommige zaken kun je niet beredeneren, maar wel lichamelijk ervaren. Dat geldt bijvoorbeeld voor de mens in opstand. Een mens in opstand zegt nee tegen iets. Achter die nee gaat een waarde schuil die we niet kunnen benoemen, maar wel kunnen voelen. Nee zeggen staat voor Camus niet alleen gelijk aan mens worden, maar door die opstand ontstaat ook de menselijke gemeenschap. Mijn eigen mens-zijn veronderstelt ook de menselijkheid van de ander. Foto @Valerie Granberg


Aflevering 76:
Erik Pool over macht en moed van de ambtenaar

Erik Pool was tot 2021 topambtenaar bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en werd na het toeslagenschandaal programmadirecteur Dialoog en Ethiek voor de hele Rijksoverheid. Hij schreef in 2021 het boek Macht en moed om het werk van de overheid moreel sterker te maken. In zijn nieuwste boek, het Macht en moed praktijkboek geeft hij adviezen en methoden om de inzichten uit zijn eerste boek toe te passen. In de vorm van dialoog, reflectie en tegenspraaktechnieken kunnen ambtenaren hiermee vrije ruimte te creëren voor gewetensvragen en beroepsethiek.


Aflevering 75:
Joan de Ruijter over filosofie en sport

Joan de Ruijter is docent filosofie en schreef de young adult-roman Whatever it takes. In Whatever it takes is topsporter Natália (18) de hoofdpersoon. Zij wil per se de top bereiken in het vrouwenwielrennen, met alle gevolgen van dien. Het verhaal raakt aan thema’s als sport, techniek en de relatie die de sporter met diens lichaam ervaart.


Aflevering 74:
Dirk de Schutter over Hannah Arendt

Emeritus hoogleraar filosofie en Hannah Arendt-kenner Dirk de Schutter legt Arendts belangrijkste thema’s uit. Aan bod komen onder andere de begrippen arbeiden, werken en handelen en de banaliteit van het kwaad. En wat maakt een politiek leider totalitair? Kortom, De Schutter laat nog maar weer eens zien hoe relevant Arendts werk vandaag de dag is.

 


Aflevering 73: Tinneke Beeckman en Alexander Roose over ‘Levenswijsheid volgens Machiavelli en Montaigne’

De zestiende-eeuwse filosofen Niccolò Machiavelli en Michel de Montaigne lijken nogal van elkaar te verschillen. Machiavelli is de strategische politiek denker en Montaigne de teruggetrokken kasteelheer die prachtige essays schrijft. Maar als je met Machiavellikenner Tinneke Beeckman en Montaigne-expert Alexander Roose de levenswijsheid van beide humanisten onderzoekt, ontdek je verrassende overeenkomsten.


Aflevering 72: Ariane van Heijningen en Ingrid Geerts over Socrates in organisaties

Socrates ging de straat op en stelde voorbijgangers vragen die hun gedachtes ontregelden. Net zoals Socrates willen Ariane van Heijningen en Ingrid Geerts in organisaties met ontregelende vragen een filosofische blik aanwakkeren. Dat begint met het stellen van de vraag: wat is jouw blikveld binnen deze organisatie? Want het kan zijn dat bepaalde zaken daarbuiten vallen. Juist bij terugkerende problemen gaat het erom in gesprek te gaan, alleen zo kom je erachter wat vaak impliciete regels en aannames zijn binnen de organisatie en ontstaat er ruimte voor een nieuwe manier van denken.


Aflevering 71: Renate Schepen over Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse filosofie

Bart Geeraedts reist af naar het strand van Egmond voor een gesprek met Renate Schepen. Ze promoveerde op een studie naar interculturele filosofie en begeleidt deze zomer de Summerschool Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse filosofie bij de ISVW. In haar denken staat de vraag centraal hoe we recht kunnen doen aan verschillende bronnen van kennis. En hoe komt het dat we zo weinig horen over niet-Westerse filosofie? Want door kennis te maken met filosofieën uit Afrika en Latijns-Amerika wordt ons denken uitgedaagd. Vragen als: ‘Kunnen we tijd ook niet-lineair denken?’ en ‘Kunnen we onszelf als onderdeel van een grotere heelheid denken?’ komen aan bod.


Aflevering 70: Paul van Tongeren over Nietzsche

Paul van Tongeren gaat dieper in op het boek Zo sprak Zarathoestra van Friedrich Nietzsche. Dit is waarschijnlijk Nietzsches meest gelezen, maar minst begrepen boek. Het boek komt uit het midden van zijn meest productieve periode, is een mix van verhalend proza, redevoeringen en gedichten en is overvol van metaforen, meer of minder verborgen verwijzingen en experimenten met de taal. Bart Geeraedts in gesprek met Paul van Tongeren. Foto @Merlijn Doomernik

 


Aflevering 69: Marli Huijer over sterfelijkheid

Het liefst zouden mensen honderd jaar in goede gezondheid leven en dan geruisloos sterven. Maar zo werkt het helaas niet, want vanaf een bepaalde leeftijd takelt ons lichaam onherroepelijk af en dat kunnen we volgens Marli Huijer maar beter accepteren. Hoe kunnen we, met dit gegeven in ons achterhoofd, ervoor zorgen dat we in deze eindfase van ons leven zelf de regie over ons leven behouden en die niet uit handen geven aan het medische discours, dat het leven juist zoveel mogelijk wil rekken? Beter kunnen we kiezen voor een betekenisvol leven. Hoe doe je dat vanuit het besef van je eigen sterfelijkheid? Bart Geeraedts in gesprek met Marli Huijer. Foto @Dingena Mol


Aflevering 68: Erik Kaptein over de uitweg uit de klimaatcrisis

Broeikasgassen, we blijven ze maar uitstoten. De natuurlijke koolstofkringloop kan de immense hoeveelheid CO2 niet meer opnemen en vastleggen: het proces van de fotosynthese dat hiervoor zorgt, is daar niet op toegerust. Landschapsarchitect Erik Kaptein stelt voor om de effectiviteit van de fotosynthese met genetische aanpassingen te vergroten. Dat brengt niet alleen de oplossing van het wereldvoedselprobleem binnen bereik, maar ook die van de klimaatcrisis.

 


Aflevering 67: Wouter Kusters over klimaatangst

Een gesprek over hoe de schrik over de naderende klimaatcatastrofe bij mensen wortel schiet. Een zoektocht naar verbanden tussen psychologie, psychiatrie, filosofie en actie! Wouter Kusters is filosoof, taalwetenschapper en schrijver, maar werd vooral bekend door zijn gelauwerde boeken over waanzin en filosofie. Aanleiding tot dit gesprek is Kusters’ nieuwste boek Schokeffecten, zijn pleidooi voor ontspoord denken en ‘duurzaam alarmisme’ aangaande het klimaat.

 


Aflevering 66: Marthe Kerkwijk over Clara Wichmann

Een misdadiger verdient straf. Dat spreekt vanzelf. Ons strafrecht is volledig gebaseerd op deze aanname. En de wil om te straffen is diep in onze maatschappij verankerd. Rechtsfilosoof Clara Wichmann (1885-1922) zet een streep door dit argument. Als we werkelijk begaan zijn met het verminderen van misdaad, dan moeten we kijken naar de oorzaak van de misdaad. Dan zal blijken dat elke rechtsstaat haar eigen misdaad voortbrengt. Wichmann ontmaskert het vermeende recht tot straffen als diepgeworteld wraakinstinct. Maar is dat instinct te rechtvaardigen? Marthe Kerkwijk zorgde voor de inleiding en hertaling van Clara Wichmanns woorden in het boek ‘Het recht tot straffen hebben we niet‘. In deze podcast gaat Bart Geeraedts in gesprek met Marthe Kerkwijk.


Aflevering 65: Martha Claeys over Trots

Trots op je kind, trots op het vaderland, trots op je huidskleur, trots op je voetbalclub, trots op jezelf. Aanleidingen genoeg om jezelf op de borst te slaan. Filosofe Martha Claeys schreef over deze gevoelens een boek Trots (Boom, 2023). Zij onderzoekt de positieve en negatieve kanten van trots. Want dit gevoel van welbehagen kan er ook voor zorgen dat je jezelf overschat of dat je te lang vasthoudt aan je eigen gelijk.

Een gesprek over de veelkantigheid van deze emotie.


Aflevering 64: Saskia Kalb over De gelukkige neuroot

Er leeft een neuroot in ons allemaal: iedereen past afweermechanismen toe om met kleine en grote problemen om te gaan. Ze bepalen hoe we reageren op situaties en de taal die we gebruiken. Wanneer beginnen we die mechanismen te gebruiken? Welke maskers zetten we in ons dagelijks leven op? Zijn die mechanismen altijd goed? Saskia Kalb, auteur van De gelukkige neuroot (ISVW Uitgevers, 2022), geeft de neuroot zijn welverdiende opwaardering in de ISVW podcast.

 


Aflevering 63: Lea Ypi on freedom | Lea Ypi over vrijheid

Is capitalist freedom true freedom? In her book Free (Allen Lane, 2021) Lea Ypi shows that freedom is not a term that we can take for granted. Ypi treated us to a lecture at the ISVW Estate on the 16 January 2023. Couldn’t come? Or do you want to relive the night of the lecture? Listen to the ISVW podcast! | Is kapitalistische vrijheid echte vrijheid? In Vrij (De Bezige Bij, 2021) laat Lea Ypi zien dat het begrip vrijheid niet vanzelfsprekend is. Ypi was op 16 januari 2023 te gast op Landgoed ISVW voor de 10e Van Eedenlezing. Heb je de lezing gemist? Of wil je de lezing nog eens herbeleven? Luister naar de ISVW podcast!


Aflevering 62: Mathieu Berteloot over ‘De Avonden’

Wanneer is een mens gek? Heeft wetenschap wezenlijke betekenis? Ziet God alles? Het zijn vragen die lezers van Gerard Reves meesterwerk ‘De Avonden’ nog altijd bezighouden. Mathieu Berteloot, auteur van ‘We zijn vanmiddag ongewoon diepzinnig’ (ISVW Uitgevers, 2022), spreekt ter gelegenheid van 100 jaar Gerard Reve over ‘De Avonden’ in de ISVW podcast. Een onmisbare aflevering als je van Reve houdt.


Aflevering 61: Peter Huijzer over het zelf tussen oost en west

Wat is het zelf? Bestaat het zelf eigenlijk? Zo ja, hoe kunnen we er dan over nadenken? Zo nee, waar hebben we het dan eigenlijk over? Zowel westerse als niet-westerse denkers trachten deze vragen te beantwoorden. Peter Huijzer, docent van de filosofieweek ‘Het zelf tussen oost en west’, bespreekt het zelf binnen verschillende filosofische tradities in de ISVW podcast.


Aflevering 60: Volodymyr Yermolenko on Ukraine in wartime | over Oekraïne in tijden van oorlog

What can philosophy and literature contribute during wartime? Volodymyr Yermolenko says wartime is a time of rethinking. How do we shape our relationship with the past? How do we assess our identities? Moreover, how do we deal with reality? In the ISVW podcast Yermolenko speaks about the current situation in Ukraine, the history that precedes it, and their fight against Russia. | Wat kunnen filosofie en literatuur betekenen in tijden van oorlog? Volgens Volodymyr Yermolenko is oorlog een tijd waarin je ideeën gaat heroverwegen. Hoe om te gaan met de geschiedenis? Hoe om te gaan met de eigen identiteit? Sterker nog, hoe om te gaan met de werkelijkheid? In de ISVW podcast spreekt Yermolenko over het huidige Oekraïne, de geschiedenis van Oekraïne en hun strijd tegen Rusland. Meer weten? Lees Oekraïne. Geschiedenissen en verhalen (ISVW, 2022). Alle opbrengsten van het boek gaan bovendien naar goede doelen die Oekraïners steunen.


Aflevering 59: Harm van der Gaag over de filosofisch practicus

Wat is een filosofisch practicus? Hoe verschilt een filosofisch practicus van een psychotherapeut? Wie komen er eigenlijk over de vloer bij een filosofisch practicus? Harm van der Gaag, docent van de opleiding Filosofisch practicus en ontwikkelaar van de Gilde-methode, presenteert het filosofische 1-op-1-gesprek in de ISVW podcast.


Aflevering 58: Frans Kooymans over Nate Shaw en De kleur van katoen

In de late jaren 60 kwamen Nate Shaw en Theodore Rosengarten elkaar voor het eerst tegen. Nate Shaw, een zwarte pachtboer, kon niet lezen en schrijven, maar was een uitzonderlijke verhalenverteller. Theodore zette Nates woorden op papier, met als resultaat De kleur van katoen (ISVW, 2022). Hoe kwam het boek oorspronkelijk tot stand? Wat zijn de levenslessen van Nate Shaw? En hoe kunnen we het boek inzetten in de strijd tegen ongelijkheid? Frans Kooymans, vertaler van de Nederlandse versie, vertelt over Shaw en het gevecht tegen racisme in de ISVW podcast.


Aflevering 57: Jos Kessels over filosoferen in de praktijk

Wie als een Socrates de markt op gaat speelt hoog spel. Je hebt lef en overtuiging nodig om mensen uit te dagen tot een filosofisch gesprek. Waarom is de grot van Plato zo’n goed symbool voor het socratisch gesprek? Wat staat er op het spel in een socratisch gesprek? Hoe kunnen we het toepassen op de werkvloer? Jos Kessels, co-samensteller van het boek Hoog spel, benadrukt het belang van het socratisch gesprek in de ISVW podcast.


Aflevering 56: Florian Jacobs over Rilke

Rainer Maria Rilke (1875-1926) is de filosofische dichter bij uitstek. In De elegieën van Duino toont hij op weergaloze wijze wat de zin van het leven is. Waar was hij toen hij de Elegieën schreef, en wat voegt onze kennis daarvan toe aan het lezen van zijn werk? Florian Jacobs, uitgever bij ISVW Uitgevers en auteur van Blijven is nergens. Het Europa van Rilke (Boom, 2022), leidt ons door de wereld van Rilke in de ISVW podcast.


Aflevering 55: Tim De Mey over waarheidsverval

In het (post-)Trumptijdperk en tijdens de coronapandemie werden we met de neus op de feiten gedrukt: we leven in tijden van waarheidsverval. De grens tussen meningen en feiten vervaagt, de impact van meningen neemt toe, en het vertrouwen in feitelijke informatie neemt af. Hoe kunnen we hier tegenwicht aan geven? Hoe kunnen we ons wapenen tegen desinformatie? Tim De Mey, Vrienden van de ISVW Fellow 2022, gaat op zoek naar antwoorden in de ISVW podcast. Volg ook de MOOC ‘Voor zover we weten’ en bekijk het video-essay ‘Als de waarheid een heks was… kwam ze altijd boven water van Tim De Mey op de ISVW-YouTube.


Aflevering 54: Margreet Stolper en Froukje Weidema over moreel beraad

In verschillende sectoren van de samenleving – zoals de gezondheidszorg, het onderwijs, de politiek en het bedrijfsleven – is er een groeiende behoefte aan ethische reflectie. Met moreel beraad kun je morele kwesties en vragen onder ogen zien, openhartig bespreken en dialogisch onderzoeken. Hoe kun je die dialoog het beste aangaan, vooral wanneer je gesprekspartner zichzelf ingegraven heeft? En hoe kunnen we moreel beraad toepassen in de maatschappij? Margreet Stolper en Froukje Weidema, docenten bij de opleiding Moreel beraad, spreken over de gespreksmethode in de ISVW podcast.


Aflevering 53: Onno Zijlstra over Ortega y Gasset

We beleven een wooncrisis, een klimaatcrisis, een coronacrisis, een politieke crisis. Maar wat is dat eigenlijk, in tijden van crisis leven? Voor antwoorden kunnen we terecht bij de Spaanse filosoof José Ortega y Gasset. Hij leefde van crisis naar crisis en schreef naar aanleiding daarvan een filosofie. Onno Zijlstra, auteur van Het leven als schipbreuk (ISVW, 2022), bespreekt Ortega y Gasset in de ISVW podcast.


Aflevering 52: Jannah Loontjens over schuld

Waarom voelen we ons schuldig? Waarom laten we ons zo leiden door dat schuldgevoel? Is het mogelijk om van ons schuldgevoel verlost te zijn? Jannah Loontjens, hoofddocent van de summerschool Schuldig, ging op persoonlijk onderzoek uit en ging te rade bij de filosofie. Hoe dachten filosofen als Kierkegaard, Freud en Arendt over schuld? Loontjens spreekt erover in de ISVW podcast.


Aflevering 51: Dennis de Gruijter over Marcus Aurelius

Marcus Aurelius (121-180) staat weer volop in de belangstelling in de Nederlandse media. Aurelius heerste over het Romeinse Rijk in een rumoerige politieke periode én tijdens een pandemie. Tijdens zijn keizerschap beroepte hij zich op het stoïcisme. Hoe ging het stoïcisme samen met het keizerschap? Wat stond centraal in het stoïcisme van Aurelius? En wat kunnen wij vandaag leren van Aurelius over stoïcisme in de politiek en in de maatschappij? Dennis de Gruijter, hoofddocent van de Stoïcijnse week spreekt over Aurelius in de ISVW podcast.


Aflevering 50: Erno Eskens over de filosofie van de Lage Landen

Waar lieten Erasmus en Spinoza zich door inspireren? Hoe dachten filosofen in de Lage Landen over gender, mensenrechten en kolonialisme? En wanneer kwam er voor het eerst echt aandacht voor publieksfilosofie in de Nederlandse academie? Erno Eskens, auteur van Denkers en dwalers (ISVW, 2022) spreekt in deze extra lange aflevering van de ISVW podcast over de geschiedenis van de filosofie in de Lage Landen.


Aflevering 49: Corrie Haverkort over de kunst van het verstaan

Tijdens de coronapandemie kwamen we er opeens achter dat zelfs in veilige, vaste bubbels mensen het met elkaar oneens waren. Soms kwamen we zelfs lijnrecht tegenover elkaar te staan. Eén ding hebben we hoe dan ook gemeen: onze roep om verstaan te worden. Hoe kunnen we elkaar begrijpen in plaats van elkaar bij voorbaat buitensluiten? Wat drijft ons uiteen en wat verbindt ons? Corrie Haverkort, hoofddocent van de summerschool ‘De kunst van het verstaan’ spreekt over een ethiek van gelijkheid en verschil in de ISVW podcast.


Aflevering 48: Maarten Reesink over dier en mens

Wat zegt de manier waarop wij andere diersoorten benaderen over ons? Wat zorgt ervoor dat juist de kat en de hond het perfecte gezelschapsdier voor ons is? Wat hebben filosofen eigenlijk gezegd over de verhouding dier-mens? En wordt het tijd dat de mens zichzelf weer als een klein onderdeel van de natuur beschouwt? Maarten Reesink, universitair docent DierMens Studies, geeft zijn antwoorden in de ISVW podcast.


Aflevering 47: Nanda van Bodegraven over Het gedachtendier

Onttovert de wetenschap of betovert ze? Is de wetenschap vriend of vijand voor een zinvolle wereld? Het leven is veel bijzonderder dan we denken. Ons doodnormale doen en laten wordt bijzonder wanneer we het bekijken door een wetenschappelijke bril. Nanda van Bodegraven schreef hierover Het gedachtendier (ISVW, 2021). Ze presenteert het boek in de ISVW podcast.


Aflevering 46: Jabik Veenbaas over Immanuel Kant

Wat kan ik weten? Wat moet ik doen? Waarop mag ik hopen? Wat is de mens? Dit zijn de grote filosofische vragen die Immanuel Kant (1724-1804) stelde. Hoe kwam Kant tot deze vragen en op welke antwoorden kwam hij? Wat is de relevantie van zijn denken voor vandaag de dag? En welke fabeltjes gaan nog altijd rond over Kant als persoon? Jabik Veenbaas, auteur van De essentie van Kant, introduceert Kant in de ISVW podcast.


Aflevering 45: Paul van Tongeren over filosofie en politiek

Hoe kan een filosoof bijdragen aan de lokale politiek? Wat is de rol van dankbaarheid in de politiek? Hoe kunnen we de filosofie van oude Grieken en middeleeuwse denkers toepassen in de maatschappij van nu? In deze aflevering van de ISVW podcast geeft Denker des Vaderlands Paul van Tongeren antwoord op deze en andere vragen.


Aflevering 44: Marthe Kerkwijk over Anna J. Cooper

Het levensverhaal van Anna J. Cooper is al een boek waard. Geboren in slavernij werd ze een pionier en geleerde van de hoogste soort: ze was de vierde zwarte Amerikaanse vrouw met een PhD, schooldirecteur en bevlogen docent tot haar 95e, en een vooraanstaand activist. In Een stem uit het Zuiden (vertaling ISVW, 2021) voert Cooper strijd voor gelijke rechten en stelt ze racistische en seksistische praktijken aan de kaak. Hoe wilde ze burgerrechten verwezenlijken? Welke argumenten gebruikte ze tegen de gevestigde orde van haar tijd? En welke lessen kunnen wij hieruit leren? Marthe Kerkwijk introduceert Cooper in de ISVW podcast.


Aflevering 43: Arthur d’ Ansembourg over kunstfilosofie

Hoe kunnen we een weloverwogen oordeel vormen? Wanneer kun je zeggen dat iets mooi is? En wat doen we eigenlijk wanneer we kijken naar kunst? Voor antwoorden kunnen we terecht bij de kunst zelf. Beeldende kunst geeft niet alleen iets te zien, maar bevat bovendien een visueel antwoord op filosofische vragen. Dompel je onder in de kunstfilosofie met Arthur d’ Ansembourg, auteur van Er zit iets achter in de ISVW podcast.


Aflevering 42: Erno Eskens en Marthe Kerkwijk over De kinderen van Chronos

Dit jaar verscheen het kinderboek De kinderen van Chronos van Erno Eskens met illustraties van Marthe Kerkwijk. In het verhaal belanden twee kinderen, Laura en Bruno, in het oude Griekenland. Wie is Chronos, de God van de tijd, en van welke mythe is hij bekend? Welke delen van het boek zijn echt gebeurd? En waarom heeft Socrates een aardbei als neus? Erno en Marthe presenteren De kinderen van Chronos in de ISVW podcast.


Aflevering 41: Joyce Pijnenburg over Pen, bed en habijt

Eeuwen voor de eerste feministische golf vroegen vrouwen zich hardop af wat redelijkheid inhoudt in een cultuur gebaseerd op genderverschillen. In Pen, bed en habijt presenteert Joyce Pijnenburg drie protofeministen: Christine de Pizan vocht tegen de dubbele moraal voor mannen en vrouwen in de liefde, Tullia d’Aragona daagde haar mannelijke gesprekspartners uit om hun aannames te betwijfelen, en Sor Juana Inés de la Cruz gaf een stem aan de ongehoorde Mexicaanse vrouw. Joyce spreekt over hen en hun filosofie in de ISVW podcast.


Aflevering 40: Jan Dirk Imelman over De verweesde school

Wanneer is het juiste moment om een kind iets te leren? Wanneer kun je het beste de brug slaan tussen een thuissituatie en de maatschappij? En in hoeverre moet een kind onderwijs genieten op hun eigen niveau en tempo? In De verweesde school beschrijven onderwijsexperts Jan Dirk Imelman en Jos de Mönnink de contouren van goed onderwijs en van een verstandige onderwijspolitiek die het algemeen belang dient. Jan Dirk Imelman legt in deze aflevering van de ISVW podcast zijn onderwijsfilosofie alvast uit.


Aflevering 39: Eric Koenen over Samen slim. Hoe collectieve intelligentie ons gaat redden

Is het werkelijk zo dat samenwerken op zich het antwoord is voor al onze problemen? Het tegendeel is soms waar: samen maken we enorm grote fouten. We denken namelijk heel veel dingen te weten, terwijl ze eigenlijk niet kloppen. Om ons naar een oplossing te sturen kijkt Eric Koenen, auteur van Samen slim naar de collectieve intelligentie. Collectieve intelligentie beperkt zich niet tot individuen, maar ontstaat zorgvuldig geregisseerd vanuit een diversiteit van denkers en doeners op vele niveaus. Hoe kunnen we dat organiseren? Luister naar de ISVW podcast!


Aflevering 38: Thomas Heij over George Orwell

Waarin schuilen de verlokkingen van het nationalisme en het fascisme? Wat kun je doen om je eigen schrijfstijl te verbeteren? En hoe zet je de beste kop thee? Op al deze vragen heeft George Orwell een antwoord. Wat dreef Orwell ertoe om essays te schrijven over zulke uiteenlopende onderwerpen? En welke lessen kunnen we leren van de wijsheid van deze alombekende schrijver? Thomas Heij, vertaler van Tegen totalitarisme, presenteert Orwell in de ISVW podcast.


Aflevering 37: Dennis de Gruijter over het stoïcisme

De stoïcijnse filosofie is een deugdethiek, waarin het ontwikkelen van een wijs, rechtvaardig, moedig en zelfbeheerst karakter centraal staat. De stoa helpt je om antwoord te geven op essentiële, universele levensvragen. Denk bijvoorbeeld aan: Wat ben ik verplicht aan mezelf en aan anderen? Wat is mijn plek in het grotere geheel? En wat ligt binnen mijn controle en wat niet? Dennis de Gruijter leidt zijn leven aan de hand van stoïcijnse wijsheid. Hoe je leeft als stoïcijn legt hij uit in de ISVW podcast. Podcast uit, maar de smaak te pakken?


Aflevering 36: Erik Kaptein over Rechtsgelijkheid voor de natuur

De levende, niet-menselijke natuur verdient net als wij rechten. Sterker nog, de rechten van de natuur zijn essentieel voor onze overleving. In Rechtsgelijkheid voor de natuur vergelijkt Erik Kaptein de huidige situatie van de natuur met die van boeren, burgers en buitenlui tijdens de Franse Revolutie. Ook nu lijkt een revolutie nodig om de rechten voor de natuur af te dwingen. Hoe komen we tot de rechten van het dier en de plant? Erik spreekt erover in de ISVW podcast.


Aflevering 35: Arthur Veenstra over Sartre en Het primaire waarom

In de wetenschap ligt de nadruk op een idee: we leven in een materialistische wereld. We zouden een verzameling van atomen zijn, volledig bepaald door vastgezette natuurwetten. Maar is dat alles? Arthur Veenstra beschrijft in Het primaire waarom aan de hand van Sartre de essentie van ons bewustzijn: wij zijn betekenisgevende structuren die fundamenteel vrij zijn. Wat bedoelt Sartre wanneer hij zegt dat we vrijheid zijn? Wat zou Sartre zeggen over identiteit? En wat heeft dit allemaal te maken met een boterham met Nutella? Arthur spreekt erover in de ISVW podcast.


Aflevering 34: Klaas Rozemond over Het zelfgekozen levenseinde

Moeten we de wens tot euthanasie van mensen met dementie verwezenlijken? Wanneer zien we iemands lijden als groot genoeg om euthanasie of zelfdoding toe te laten? En mag een arts dat überhaupt wel, iemand assisteren op de weg naar zelfdoding en euthanasie? Klaas Rozemond, auteur van Het zelfgekozen levenseinde (ISVW, 2021), vindt dat het zelfbeschikkingsrecht het uitgangspunt moet zijn voor beslissingen over euthanasie, ook bij mensen met dementie. Waarom? Dat hoor je in de ISVW podcast.


Aflevering 33: Annette Nobuntu Mul over ubuntu en indaba

‘If you want to go fast, go alone. If you want to go far, go together.’ – Nelson Mandela. In de westerse wereld ligt de nadruk vaak op eigenbelang. Wat levert het mij op? Waarom zou ik iets doen voor een ander? In de ubuntu-filosofie bekijkt men dat anders: ik ben omdat wij zijn. Annette Nobuntu Mul van Ubuntu Society leeft en werkt vanuit deze filosofie. Hoe kunnen we ubuntu vandaag nog toepassen op ons (werk)leven en onze gedachtepatronen omdraaien? En hoe heeft deze filosofie zich al bewezen in de praktijk? Annette spreekt erover in de ISVW podcast. Geïnteresseerd in ubuntu? Meld je aan voor de Ubuntu MOOC op isvw.nl/ubuntu.


Aflevering 32: 25 jaar Jan Flameling bij ISVW!

Jan Flameling viert in 2021 zijn 25-jarig jubileum bij de Internationale School Voor Wijsbegeerte! Hoe kwam hij op Landgoed ISVW terecht en hoe zag deze er op dat moment uit? Welke filosofie is volgens hem belangrijk voor het heden? Wat is narratieve systeemtherapie en hoe kunnen wij hier ons voordeel mee doen? Dit alles en meer komt langs in deze aflevering van de ISVW podcast.


Aflevering 31: Jan Terlouw over politiek, saamhorigheid en vertrouwen

Jan Terlouw zet zich onvermoeibaar, met veel passie en optimisme, in voor de toekomst van de generaties na ons. Hij strijdt voor een politiek die zowel profiteert van een sterke regering als een onafhankelijke burger. Hoe is hij in de politiek terechtgekomen? Wat maakt hem volgens hemzelf een liberaal? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat we politiek gaan samenwerken? In deze aflevering van de ISVW podcast spreekt Jan Terlouw over zijn politieke gedachtegoed, een samenwerkend links en klimaatverandering. Meer van en over Jan Terlouw lezen? Bestel ‘Mensen, het is lastig maar het kan…’ De woorden van Jan Terlouw van Marjolein Westerterp.


Aflevering 30: Maurice van Turnhout en Matijs van de Kerkhof over Lichtstadfamilie. Kameraden

In de graphic novel Lichtstadfamilie. Kameraden (1968-1972) van Maurice van Turnhout en Matijs van de Kerkhof maken we kennis met de fictieve arbeidersfamilie Hultermans, waarvan zoon Frans zich aansluit bij de Rode Jeugd. Wie waren de Rode Jeugd? Welke plek nemen zij in in de geschiedenis van Eindhoven? En welke paralellen kunnen we trekken tussen de protesten van de Rode Jeugd en onze huidige samenleving? Maurice en Matijs spreken erover in de ISVW podcast.


Aflevering 29: Rico Sneller over het raadsel Socrates

Hoeveel Socratessen bestaan er? Als je Nietzsche, Hegel, Derrida en vele anderen leest, lees je net zoveel Socratessen als filosofen. Hoe komt dit? En hoe komt het dat al die Socratessen geloofwaardig zijn? Dat is het raadsel Socrates. In de nieuwe aflevering van de ISVW podcast spreekt Rico Sneller, Socrates-expert en auteur van het boek Het raadsel Socrates, over de filosofie Socrates en zijn betekenis in de geschiedenis van de filosofie.


Aflevering 28: Wil Heeffer over Enrique Dussel en Latijns-Amerikaanse filosofie

Enrique Dussel is een van de belangrijkste denkers van onze tijd. Met zijn bevrijdingsfilosofie levert hij kritiek op het kolonialisme en imperialisme en stuurt hij ons naar een ethiek op basis van ecologisch denken. Wil Heeffer schreef over Dussels gedachtegoed het boek De bevrijdingsfilosoof (ISVW, 2020). Waar staat de Latijns-Amerikaanse filosofie voor in het postkoloniale tijdperk? Hoe leeft de precolumbiaanse filosofie door in het huidige Zuid-Amerika? En hoe kunnen wij deze filosofie toepassen in Europa? Wil Heeffer spreekt erover in de ISVW podcast.


Aflevering 27: Ellen Boleij over Hannah Arendt en overheidsbeleid

Wat kan de filosofie van Hannah Arendt betekenen voor de uitvoering van overheidsbeleid? Kunnen we onze functie en onze persoon verenigen op de werkvloer? En wat zou er gebeuren als we protocollen minder bepalend maken, en ruimte maken voor het handelen van het individu? Ellen Boleij, auteur van Een draad in het weefsel (ISVW, 2020), spreekt erover in aflevering 27 van de ISVW podcast.


Aflevering 26: Michel Dijkstra over Wu wei. Ubuntu. Buen vivir

De westerse filosofie is een vreemde eend in de bijt. Levenskunsten uit de rest van de wereld hebben namelijk een holistisch mens- en wereldbeeld. Wat houdt dit in? Wat kunnen we leren van de oosterse, Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse filosofietradities over de netwerkgedachte, het zoeken zonder vooroordelen en grenzeloze nabijheid? En hoe kunnen we de abstractie van sommige stromingen begrijpen en uitoefenen? Michel Dijkstra, co-auteur van Wu wei. Ubuntu. Buen vivir, spreekt erover in de ISVW podcast.


Aflevering 25: Gert Jan Roskammer over Ezra Pound en cancel culture

Kunnen we films en teksten die niet meer in onze tijdsgeest passen nog kijken en lezen? Gert Jan Roskammer, redacteur bij ISVW, stelde deze vraag tijdens de summerschool ‘Foute denkers’ aan de hand van een van de controversieelste auteurs van de 20e eeuw: Ezra Pound. Wat maakt Ezra Pound zo moeilijk te lezen? Waarom wilden sommige mensen Ezra ‘cancelen’? Wat betekent cancelen eigenlijk? En is het eigenlijk wel verstandig om iets of iemand te willen cancelen? Gert Jan spreekt erover in de nieuwe aflevering van de ISVW podcast.


Aflevering 24: Dianne Sommers over Chinese filosofie

In juli 2021 vond op Landgoed ISVW het Karel van der Leeuw herdenkingsweekend plaats. In deze aflevering van de ISVW podcast praat Dianne Sommers, filosoof en klassiek Chineesexpert, ons bij over Chinese filosofie. Wat zijn onze grootste misverstanden over Chinese filosofie? Hoe verschilt het Westen met China m.b.t. psychologie? En hoe leeft de klassieke Chinese filosofie door in het huidige communistische China? Je hoort erover in de ISVW podcast.


Aflevering 23: Ramon Hagedoorn over Het Bijeffect

In de samenleving van nu ligt de nadruk op grootschalig samenwerken. We doen bijna niet anders meer, maar zijn we er eigenlijk wel goed in? We gaan er op z’n best onwennig mee om. Volgens Ramon Hagedoorn kunnen we veel leren van het samenwerken van bijen; grootschalig samenwerken doen ze al miljoenen jaren. Ramon schreef hierover het boek Het Bijeffect (ISVW, 2020). In deze aflevering van de ISVW podcast vertelt hij meer over de samenwerkingsfilosofie van bijen.


Aflevering 22: Kristof van Rossem over Het filosofisch gesprek

Op welke manier hou je gesprekken licht, speels en toch diepgaand? Hoe stel je de juiste vraag, met de juiste woorden, op het juiste moment? Een goed filosofisch gespreksleider weet precies hoe je de juiste snaar raakt bij een gesprekspartner. Over juiste snaren gesproken: een filosofisch gesprek heeft veel weg van muziek maken. Het vereist meesterschap om het juist en met schwung te doen. Kristof Van Rossem schreef hierover het boek Het filosofisch gesprek (ISVW/LannooCampus, 2020). In aflevering 22 van de ISVW podcast spreekt hij over zijn filosofische partituur.


Aflevering 21: Christien Brinkgreve over Taalkracht

‘Taal is niet onverschillig.’ We worden omgeven en gevormd door taal. Soms hebben we niet eens door hoe groot de invloed van ons populaire taalgebruik is. Hoe zorgt taal voor sociale verandering? Hoe raakt een woord beladen? En hoe gevaarlijk is de taal in het beïnvloeden van ons alledaagse leven? Christien Brinkgreve, hoogleraar sociologie aan de Universiteit Utrecht en mederedacteur van Taalkracht, gaat in op deze vragen in de nieuwe aflevering van de ISVW podcast.


Aflevering 20: Carlo Hover over Wortels van levenskunst

Deze oud-Chinese tekst kan ons vandaag veel leren over leven, werken en besturen: Wortels van levenskunst. In aflevering 20 van de ISVW podcast spreekt vertaler Carlo Hover over het belang van de klassieke aforismen van Hong Zicheng. Wat is de geschiedenis van deze tekst? Waarom zouden bestuurders er goed aan doen om deze tekst te lezen? En wat kunnen we leren van het gematigde leven dat Hong Zicheng beschrijft? Luister naar de ISVW podcast.


Aflevering 19: Thomas Heij over Berlins De egel en de vos

Wat betekent het om een egel of een vos te zijn? In aflevering 19 van de ISVW podcast geven we samen met Thomas Heij, filosoof en vertaler, aandacht aan De egel en de vos van Isaiah Berlin. Wat bedoelde Berlin met zijn onderscheid tussen egels en vossen? Is het mogelijk om dat onderscheid altijd te maken? En waarom vond Berlin dit onderscheid belangrijk? Thomas Heij, vertaler van de nieuwe Nederlandstalige editie, spreekt erover in de ISVW podcast.


Aflevering 18: Marlou van Paridon over het socratisch gesprek

Het socratisch gesprek: een gespreksvorm die door de eeuwen heen actueel is gebleven. In aflevering 18 van de ISVW podcast spreekt Marlou van Paridon, auteur van Socratisch gesprek voor beginners (ISVW Uitgevers, 2018), over de geijkte gespreksmethode. Hoe is de methode veranderd sinds Socrates? Wat voor invloed heeft Kant gehad op het moderne socratisch gesprek? En zou het socratisch gesprek wel of niet werken in de Tweede Kamer? Marlou geeft antwoord in de ISVW podcast.


Aflevering 17: Brenda Raa over filosoferen met kinderen

Wil een giraffe dansen? In aflevering 17 van de ISVW podcast laat Brenda Raa zien dat die vraag absoluut niet betekenisloos is. Sterker nog, het is een perfecte vraag om filosofie te introduceren aan kinderen. Brenda Raa organiseert maandelijks het Kidscafé op Landgoed ISVW, gelijktijdig met het Filosofisch café van de Vrienden van de ISVW. Hoe gaat filosoferen met kinderen in z’n werk? Wat onderscheidt een gesprek van een filosofisch gesprek? En hoe krijg je die op gang, zonder te sturen op de uitkomst?


Aflevering 16: Jan Bransen over Gevormd of vervormd?

We leven in een cultuur van meetbare kennis. We lijken alleen maar naar school te gaan om een goed cijfer te kunnen halen. In aflevering 16 van de ISVW podcast is het woord aan Jan Bransen, hoogleraar filosofie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In zijn boek Gevormd of vervormd? (ISVW Uitgevers, 2019) geeft hij een vurig pleidooi voor een ander onderwijs. Het onderwijs kan vormen; om dat te bereiken moet het roer om.


Aflevering 15: Maarten van Buuren over de politieke Spinoza

In aflevering 15 van de ISVW podcast spreekt Maarten van Buuren over de grensverleggende filosofie van Spinoza. Hoe wist Spinoza de Nederlanden visie te geven op de toekomst? Hoe is zijn grensverleggende filosofie over Europa verspreid? En op welke denkwegen kan Spinoza ons ook vandaag nog zetten? Maarten van Buuren legt het uit.


Aflevering 14: Laurens ten Kate over Michel Foucault

Een van de invloedrijkste Franse denkers, Michel Foucault, ging in De woorden en de dingen op zoek naar de uithoeken van het bestaan van de moderne mens. In aflevering 14 van de ISVW podcast vertelt kenner Laurens ten Kate over Foucault en de paradoxale verhouding tussen moderniteit en postmoderniteit. Wat betekent het om de moderne mens te zijn? En moeten we wellicht over naar een nieuw mensbeeld?


Aflevering 13: Moïra Müller over Griekse mythologie

Wat leert de Griekse mythologie ons over de coronacrisis? Hoe gaan wij als mens om met onze onzekerheid en wat doen we met de duivelse dilemma’s die we soms op moeten lossen? In aflevering 13 van de ISVW podcast laat Moïra Müller zien wat de Griekse mythologie ons kan bieden. Moïra is verbonden aan de universiteit van Barcelona als onderzoeker. In haar werk buiten de academie verbindt ze de Griekse filosofie en mythes met het heden, en biedt op deze manier een nieuw perspectief op actuele vragen.


Aflevering 12: Jannah Loontjens over vrijheid, waarheid, liefde

In aflevering 12 van de ISVW podcast spreekt Jannah Loontjens over vrijheid, waarheid, liefde: woorden die veel kunnen betekenen, en in de geschiedenis van de filosofie vaak van betekenis zijn veranderd. Wat betekenen deze woorden nu? En hoe verhouden wij ons tot deze concepten? In de ISVW podcast bespreekt ze het gedachtegoed van onder meer Sartre over vrijheid, Foucault over waarheid, en Barthes en Badiou over liefde.


Aflevering 11: Karim Benammar over leven in overvloed

Hoe kunnen we onze huidige uitdagingen, zoals de ecologische crisis en de kloof tussen rijk en arm, benaderen vanuit een perspectief van overvloed? Kunnen we een omslag maken van nemen naar geven? In aflevering 11 van de ISVW podcast spreken we met Karim Benammar. Hij is een filosoof gespecialiseerd in transformerend denken. Hij is verbonden aan THNK School of Creative Leadership en The School of Life Amsterdam, heeft gedoceerd aan de Universiteit van Kobe en was lector aan de Hogeschool van Amsterdam.


Aflevering 10: Ype de Boer over Nietzsche, Foucault en Agamben

Welke definities hebben we gegeven aan het mens zijn? En wat gebeurt er als we de grenzen van ons traditionele denken over het mens zijn tegenkomen? In de tiende aflevering van de ISVW podcast geven we het woord aan Ype de Boer. Ype de Boer is filosoof en schrijft over het samenspel van denken en leven.


Aflevering 9: Renate Schepen en Jan Flameling over interculturele filosofie

Hoe verhouden verschillende culturen zich filosofisch tot elkaar? Sterker nog, hoe verhouden wij ons tot de wereld om ons heen? In de negende aflevering van de ISVW podcast is het woord aan Renate Schepen en Jan Flameling. Zij tonen aan dat interculturele filosofie ons denken kan verrijken en ons iets kan vertellen over wie we zelf zijn.


Aflevering 8: Serv Wiemers over indianen en de aarde

In aflevering 8 van de ISVW podcast spreken we met Serv Wiemers, schrijver en diplomaat. Hij studeerde af op de positie van indianen onder het internationaal recht. Voor het boek Veerkracht (ISVW, 2018) bezocht hij dertig indianenreservaten in Noord-Amerika. Hij sprak er met vele indiaanse leiders. In deze podcast een gesprek over de ervaringen die hij bij de indianen opdeed en inzichten die hij door hen verkreeg.


Aflevering 7: Florian Jacobs over T.S. Eliot

In aflevering 7 van de ISVW podcast is de beurt aan Florian Jacobs, filosoof en de uitgever bij ISVW Uitgevers. Hij spreekt over T.S. Eliot, befaamd Brits dichter en een van de groten der modernisme. De Four Quartets uit 1943 is een filosofische meditatie, een verstillende mijmering van de tijd en een onovertroffen galerij van krachtige woorden ineen.


Aflevering 6: Marjan Slob over Hersenbeest

In de zesde aflevering van de ISVW podcast is het woord aan Marjan Slob, filosoof en columnist van de Volkskrant. Ze studeerde filosofie in Utrecht en journalistiek in Rotterdam. In 2016 won ze de Socrates Wisselbeker met het boek Hersenbeest (Lemniscaat, 2016). Hoe kunnen we onszelf eigenlijk op een nuchtere, wetenschappelijke manier kennen zonder het bijzondere van de mens weg te redeneren? Sinds kort roert de krachtige stem van de hersenwetenschappen zich in dit filosofische debat. Marjan legt uit wat dit voor het debat betekent.


Aflevering 5: Elke Müller en Bert van den Bergh over praktische wijsheid

In de vijfde aflevering van de ISVW podcast vertellen Elke Müller en Bert van den Bergh over praktische wijsheid. Zij merken dat studenten op de werkvloer van vandaag baat hebben bij het begrijpen van meerdere jargons en een grotere nadruk op samenwerking. Hoe kunnen we ons groeiend existentieel isolement doorbreken? En wat betekenen de waarden van Aristoteles voor de werkvloer van vandaag? Om deze vragen te beantwoorden schreven ze mee aan het boek Aristoteles in actie (ISVW, 2019).


Aflevering 4: Marthe Kerkwijk over sociale filosofie

Marthe Kerkwijk is filosoof en werkzaam als programmamanager bij het cursusinstituut van de ISVW. In de vierde aflevering van de ISVW-podcast deelt ze haar fascinatie voor filosofen die zich expliciet bezighouden met hoe een goede maatschappij eruit zou kunnen zien. Bijvoorbeeld Plato, Jürgen Habermas, Hannah Arendt en Eva Meijer.


Aflevering 3: Saskia Kalb over de schoonheid van angst

In de derde aflevering van de ISVW-podcast spreekt Saskia Kalb over de schoonheid van angst. Saskia Kalb werkte als econoom en registeraccountant in Monaco en leidde een ogenschijnlijk benijdenswaardig bestaan. Tot de façade instortte en ze een burn-out kreeg. Sinds haar jeugd leed ze aan een angststoornis die ze uit alle macht had proberen te onderdrukken. In de jaren nadien overwon ze niet haar angst, maar wel haar worsteling ermee. Naar aanleiding hiervan schreef ze De schoonheid van angst (ISVW, 2019), dat onder de aandacht kwam in Trouw en Women’s Health.


Aflevering 2: Henriëtta Joosten over Hannah Arendt

In de tweede aflevering van de ISVW-podcast spreekt Henriëtta Joosten, docent en onderzoeker aan de Haagse Hogeschool, over Hannah Arendt en de toepassing van Arendts gedachtegoed op de bedrijfsvloer. Henriëtta vindt dat professionals een publieke verantwoordelijkheid hebben voor de publieke sfeer. Hoe kunnen we hiervoor zorgen? Henriëtta legt uit. Zij schreef De publieke sfeer in de 21e eeuw. Hannah Arendt als gids voor professionals (ISVW, 2019).


Aflevering 1: Michel Dijkstra over Zenmeester Dо̄gen

Michel Dijkstra is filosoof en onderzoeker aan de Radboud Universiteit. Hij studeerde filosofie, journalistiek en Sanskriet aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sindsdien specialiseert hij zich in de oosterse filosofie. In deze podcast spreekt hij over Zenmeester Dо̄gen, de invloedrijke Japanse denker die de zitmeditatie een solide plek gaf in de geschiedenis van de oosterse filosofie als ontwikkelaar van de Soto Zen. Wil je na de podcast meer weten over Dо̄gen? Michel Dijkstra schreef De essentie van Dо̄gen (ISVW, 2020).